Türkçe’de (namazı vaktinde kılamama) ifadesini:
(Sabah namazım geçti) şeklinden daha çok,
(Sabah namazını kaçırdım) şeklinde kullanırız.
Bu yüzden kalıbın çevirisinde (kaçırmak) kelimesini kullandım.
Kalıpta kullanılan fiilin mazi (-di’li geçmiş zaman ) şekli:
|
(Vakit) geçti, geçip gitti, geçmişte kaldı, geçti, aştı, geride bıraktı |
Fâte |
فَاتَ |
Fiilin muzari (şimdiki zaman – geniş zaman ) şekli:
|
Geçiyor |
Yefûtu |
يَفُوتُ |
Fiilin mastar şekli:
|
Geçmek |
Fevt (veya) Fevât |
فَوْتًا – فَوَاتًا |
Bu fiil: namaz kelimesi, cümlenin faili (öznesi) kabul edilerek kullanılır. Dolayısıyla fiili, dişil sayılan (Namaz: صَلَاة salat) kelimesine göre dişil olarak çekeriz. Ve namaz kelimesini merfu (ötreli) kullanırız.
Örnek: فَاتَتْ الصَّلَاةُ (Fâtet es-salâtu)
Namazı kaçıran kişinin cinsiyetine uygun bitişik zamir, bu fiilin sonuna eklenir. Ve cümlenin mefulu (nesnesi) olur.
Örnek: (فَاتَتْنِي الصَّلَاةُ Fâtetni’s-salât) Benim namazım kaçtı.
فَاتَتْـــــــــــــــنِي الصَّلَاةُ
Fail meful fiil
NAMAZ İSİMLERİ:
|
Sabah namazı |
Salâtu’l-fecr |
صَلَاةُ الْفَجْرِ |
|
Öğle namazı |
Salâtu’z-zuhr |
صَلَاةُ الظُّهْرِ |
|
İkindi namazı |
Salâtu’l-asr |
صَلَاةُ الْعَصْرِ |
|
Akşam namazı |
Salâtu’l-magrib |
صَلَاةُ الْمَغْرِبِ |
|
Yatsı namazı |
Salâtu’l-işâ |
صَلَاةُ الْعِشَاءِ |
|
Vitr namazı |
Salâtu’l-vitr |
صَلَاةُ الْوِتْرِ |
|
Bayram namazı |
Salâtu’l-îd |
صَلَاةُ الْعِيدِ |
|
Cuma namazı |
Salâtu’l-cum’a |
صَلَاةُ الْجُمْعَةِ |
Örnek cümleler:
1.
|
فَاتَـتْـنِي صَلَاةُ الْفَجْرِ . |
|
Fâtetnî salâtu’l-fecri. |
|
Sabah namazını kaçırdım. |
2.
|
فَاتَـتْـنِي صَلَاةُ الظُّهْرِ . |
|
Fâtetnî salâtu’z-zuhri. |
|
Öğle namazını kaçırdım. |
3.
|
فَاتَـتْـنِي صَلَاةُ الْعَصْرِ . |
|
Fâtetnî salâtu’l-asri. |
|
İkindi namazını kaçırdım. |
4.
|
فَاتَـتْـنِي صَلَاةُ الْمَغْرِبِ . |
|
Fâtetnî salâtu’l-magribi. |
|
Akşam namazını kaçırdım. |
5.
|
فَاتَـتْـنِي صَلَاةُ العِشَاءِ . |
|
Fâtetnî salâtu’l-işâi. |
|
Yatsı namazını kaçırdım. |
6.
|
فَاتَـتْـنِي صَلَاةُ الْوِتْرِ . |
|
Fâtetnî salâtu’l-vitri. |
|
Vitr namazını kaçırdım. |
7.
|
فَاتَـتْـنِي صَلَاةُ الْعِيدِ . |
|
Fâtetnî salâtu’l-îdi. |
|
Bayram namazını kaçırdım. |
8.
|
فَاتَـتْـنِي صَلَاةُ الْجُمْعَةِ . |
|
Fâtetnî salâtu’l-cum’ati. |
|
Cuma namazını kaçırdım. |
9.
|
مَتَى تَفُوتُ صَلَاةُ الْفَجْرِ ؟ |
|
Metâ tefûtu salâtu’l-fecri? |
|
Sabah namazı ne zaman geçer? / kaçar? |
10.
|
عَلَيْكَ أَنْ تَنَامَ الْآنَ لِكَيْ لَا تَفُوتَكَ صَلَاةُ الْفَجْرِ . |
|
Aleyke en tenâme’l-âne likey lâ tefûteke salâtu’l-fecri. |
|
Sabah namazını kaçırmaman için, şimdi uyuman lazım. (Bu cümle, bir erkeğe söylenir) |
11.
|
هَلْ فَاتَـتْـكَ صَلَاةُ الْفَجْرِ ؟ |
|
Hel fâtetke salâtu’l-fecri? |
|
Sabah namazını kaçırdın mı? (Bu soru, bir erkeğe soruluyor) |
12.
|
لَمْ تَـفُتْـنِي صَلَاةُ الْفَجْرِ فِي جَمَاعَةٍ . |
|
Lem tefutnî salâtu’l-fecri fî cemâatin. |
|
Cemaatle (kılınan) sabah namazını kaçırmadım. |
Aşağıdaki çekimlerden sonra (الصلاة ) namaz kelimesi eklenir.
Namazı kaçıran kişilere göre fiilin sonuna eklenen zamirler:
|
O (namazı) kaçırdı. (erkek) |
Fâtethu |
فَاتَـتْهُ |
|
O (namazı) kaçırdı. (bayan) |
Fâtethâ |
فَاتَـتْهَا |
|
Sen (namazı) kaçırdın. (erkek) |
Fâtetke |
فَاتَـتْكَ |
|
Sen (namazı) kaçırdın (bayan) |
Fâtetki |
فَاتَـتْكِ |
|
Ben (namazı) kaçırdım. |
Fâtetnî |
فَاتَـتْنِي |
|
Biz (namazı) kaçırdık. |
Fâtetnâ |
فَاتَـتْنَا |
Olumsuz şekli:
|
O (namazı) kaçırmadı. (erkek) |
Lem tefuthu |
لَمْ تَـفُتْهُ |
|
O (namazı) kaçırmadı. (bayan) |
Lem tefuthâ |
لَمْ تَـفُتْهَا |
|
Sen (namazı) kaçırmadın. (erkek) |
Lem tefutke |
لَمْ تَـفُتْـكَ |
|
Sen (namazı) kaçırmadın. (bayan) |
Lem tefutki |
لَمْ تَـفُتْكِ |
|
Ben (namazı) kaçırmadım. |
Lem tefutnî |
لَمْ تَـفُتْـنِي |
|
Biz (namazı) kaçırmadık. |
Lem tefutnâ |
لَمْ تَـفُتْـنَا |